Wersja nieobowiązująca z dnia

Produkty jednorazowego użytku - opłaty, sprawozdawczość

Produkty jednorazowego użytku – opłaty, sprawozdawczość – nowe obowiązki wynikające z ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej w brzmieniu obowiązującym od 12 maja 2023 r.

KOGO DOTYCZĄ:

  • przedsiębiorcy prowadzącego jednostkę handlu detalicznego, jednostkę handlu hurtowego lub jednostkę gastronomiczną, w których są oferowane produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (kubki na napoje i pojemniki na żywność) będące opakowaniami lub napoje lub żywność pakowane przez tego przedsiębiorcę w te produkty, również za pomocą urządzenia vendingowego;
  • wprowadzającego do obrotu produkty, czyli przedsiębiorca, który importuje, dokonuje wewnątrzwspólnotowego nabycia lub wytwarza produkty i wprowadza je do obrotu (pojemniki na żywność, paczki i owijki, pojemniki na napoje o poj. do 3 litrów, kubki na napoje, w tym pokrywki i wieczka, lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego, chusteczki nawilżane, balony, wyroby tytoniowe z filtrami, oraz podpaski higieniczne, tampony i aplikatory do tamponów oraz narzędzia połowowe zawierające tworzywa sztuczne);
  • producentów, o których mowa w art. 2 pkt 9d ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej
  • autoryzowanych przedstawicieli, o których mowa w art. 8a ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej;
  • organizację Odzysku;
  • prowadzącego portowe urządzenia do odbioru odpadów lub inne równoważne systemy zbierania;

WAŻNE

!!!! Działalność można prowadzić  po uprzedniej rejestracji w Rejestrze Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami: www.rejestr-bdo.mos.gov.pl Dział II tabele 6-9 !!!!

Termin wpisania się do rejestru -  24 sierpnia 2023

 

WYMAGANE DOKUMENTY - SPRAWOZDAWCZOŚĆ:

  1. Przedsiębiorcy prowadzący jednostkę handlu detalicznego, jednostkę handlu hurtowego lub jednostkę gastronomiczną, w których są oferowane produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienione w załączniku nr 6 do ustawy będące opakowaniami lub napoje lub żywność pakowane przez tego przedsiębiorcę w te produkty, składają sprawozdania na podstawie prowadzonej ewidencji o ilości nabytych i wydanych (odpłatnie i nieodpłatnie) w danym roku kalendarzowym produktów, podając wysokość należnej opłaty, na zasadach i w trybie ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach poprzez wypełnienie działu III tab. 4;
  2. Przedsiębiorcy, którzy wprowadzają do obrotu produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych z załącznika nr 9 – składają sprawozdania na podstawie ewidencji masy i liczby wprowadzonych do obrotu w danym roku kalendarzowym – produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych i wysokości należnej opłaty oraz przeprowadzonych publicznych kampaniach edukacyjnych na zasadach i w trybie określonym w ustawie z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach poprzez wypełnienie działu  III tab. 5 i 6;
  3. Przedsiębiorcy, którzy wprowadzają do obrotu narzędzia połowowe zawierające tworzywa sztuczne, organizacja odzysku oraz autoryzowany przedstawiciel – składają sprawozdania na podstawie ewidencji zawierającej informacje o masie wprowadzonych do obrotu w danym roku kalendarzowym narzędzi połowowych zawierających tworzywa sztuczne oraz o masie zebranych w danym roku kalendarzowym narzędzi połowowych stanowiących odpady zawierające tworzywa sztuczne, na zasadach i w trybie określonym w ustawie z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach.

TERMIN I MIEJSCE SKŁADANIA SPRAWOZDANIA:

do 15 marca za rok poprzedni, za pośrednictwem indywidualnego konta w Bazie danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (BDO), do  marszałka województwa właściwego ze względu na:

  • siedzibę lub miejsce zamieszkania przedsiębiorcy - w przypadku sprawozdania o produktach, opakowaniach i o gospodarowaniu odpadami z nich powstającymi oraz sprawozdania o przeprowadzonych publicznych kampaniach edukacyjnych;
  • w przypadku braku siedziby lub miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej właściwy miejscowo jest Marszałek Województwa Mazowieckiego;
  • miejsce prowadzenia przez przedsiębiorcę jednostki handlu detalicznego, jednostki handlu hurtowego lub jednostki gastronomicznej, o których mowa w art. 3b ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej, lub lokalizację urządzenia vendingowego, o którym mowa w art. 3b ust. 2 tej ustawy.

Sprawozdanie za rok 2023 składane w 2024 r. obejmuje okres od 24 maja do 31 grudnia 2023 roku jest ono BEZOPŁATOWE !!!!!!!!!!

Przedsiębiorcy, który wprowadzają do obrotu narzędzia połowowe zawierające tworzywa sztuczne pierwsze sprawozdanie składają za 2024 rok.

OPŁATY:

Po raz pierwszy opłaty należy wpłacić za rok 2024.

Termin płatności:  do 15 marca za rok poprzedni, za wyjątkiem opłaty produktowej za nieosiągnięcie minimalnego rocznego poziomu zbierania narzędzi połowowych stanowiących odpady zawierające tworzywa sztuczne – którą należy wpłacić do 31 marca za rok poprzedni.

Wniesieniu podlega:

Opłata od przedsiębiorcy, który prowadzi jednostkę handlu detalicznego, jednostkę handlu hurtowego lub jednostkę gastronomiczną, w której oferuje produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienione w załączniku nr 6 do ustawy (kubki na napoje i pojemniki na żywność), również za pomocą urządzenia vendingowego. Pobraną opłatę od klientów przekazuje na rachunek bankowy urzędu marszałkowskiego.

Opłata od przedsiębiorcy, który wprowadza do obrotu produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, wymienione w załączniku nr 9 do ustawy.

Opłata na publiczne kampanie edukacyjne, gdy przekracza 10 zł, od przedsiębiorców wprowadzających do obrotu produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienione w pkt 5-9 załącznika nr 10 do ustawy oraz narzędzia połowowe zawierające tworzywa sztuczne.

Opłata produktowa, gdy przekracza 100 zł od przedsiębiorców, którzy wprowadzają do obrotu narzędzia połowowe zawierające tworzywa sztuczne.

W przypadku niewniesienia opłaty w całości lub części marszałek województwa określi wysokość należnej opłaty, a w przypadku niewykonania decyzji określającej wysokość należnej opłaty ustali w drodze decyzji dodatkową opłatę w wysokości 50% kwoty niewniesionej opłaty pierwotnej. Do zaległych opłat należy doliczyć odsetki jak od zaległości podatkowych za przekroczenie terminów płatności.

Obowiązek uiszczenia opłat przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku, w którym upłynął termin wniesienia opłaty.

UWAGA! Pomimo zwolnienia z opłat należy posiadać Numer rejestrowy BDO i przedłożyć sprawozdanie elektroniczne w bazie BDO.

Rachunki do wnoszenia opłat z tytułu opłat za produkty jednorazowego użytku zostaną zamieszczone na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Warmińsko-Mazurskiego z dniem 02.01.2025 r.

DODATKOWE INFORMACJE:

  • Od 24 maja 2023 roku obowiązuje zakaz wprowadzania do obrotu produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienionych w załączniku nr 7 do ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej (patyczki higieniczne, sztućce, talerze, słomki, mieszadełka do napojów, patyczki mocowane do balonów, pojemniki na żywność ze styropianu, pojemniki i kubki na napoje, w tym zakrętki i wieczka, ze styropianu), oraz wyrobów wykonanych z oksydegradowalnych tworzyw sztucznych.
  • Przedsiębiorca wprowadzający do obrotu produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienione w załączniku nr 8 do ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej (podpaski higieniczne, tampony i aplikatory do tamponów, chusteczki nawilżane, wyroby tytoniowe z filtrami, kubki na napoje) jest obowiązany do zapewnienia umieszczenia na opakowaniach tych produktów lub na samych produktach oznakowania na zasadach określonych w Rozporządzeniu wykonawczym Komisji Europejskiej (UE) 2020/2151 z dnia 17 grudnia 2020 r. ustanawiającym zasady dotyczące zharmonizowanych specyfikacji w odniesieniu do oznakowania produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienionych w części D załącznika do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko (Dz. Urz. UE L 428 z 17.12.2020, str. 57 oraz sprostowanie L 77 z 5.03.2021, str. 40).
  • Od 1 lipca 2024 roku - Przedsiębiorca prowadzący jednostkę handlu detalicznego, jednostkę handlu hurtowego lub jednostkę gastronomiczną, w których są oferowane produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienione w załączniku nr 6 do ustawy będące opakowaniami lub napoje lub żywność pakowane przez tego przedsiębiorcę w te produkty, również za pomocą urządzenia vendingowego, jest obowiązany do zapewnienia dostępności opakowań alternatywnych do produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienionych w załączniku nr 6 do ustawy będących opakowaniami, wytworzonych z materiałów innych niż tworzywa sztuczne, w tym innych niż tworzywa sztuczne ulegające biodegradacji, lub dostępności opakowań wielokrotnego użytku.
  • Przedsiębiorca to przedsiębiorca w rozumieniu art. 4 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221 ze zm.), który importuje produkty, dokonuje wewnątrzwspólnotowego nabycia produktów lub wytwarza produkty i wprowadza je do obrotu, z wyłączeniem przedsiębiorcy wprowadzającego do obrotu narzędzia połowowe zawierające tworzywa sztuczne i prowadzącego działalność połowową w rozumieniu art. 4 pkt 28 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1380/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie wspólnej polityki rybołówstwa, zmieniającego rozporządzenia Rady (WE) nr 1954/2003 i (WE) nr 1224/2009 oraz uchylającego rozporządzenia Rady (WE) nr 2371/2002 i (WE) nr 639/2004 oraz decyzję Rady 2004/585/WE (Dz. Urz. UE L 354 z 28.12.2013, str. 22, z późn. zm.( 13 )), zwanego dalej "rozporządzeniem nr 1380/2013", w tym wprowadzającego do obrotu produkty pod własnym oznaczeniem rozumianym jako znak towarowy, o którym mowa w art. 120 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2021 r. poz. 324, z 2022 r. poz. 2185 oraz z 2023 r. poz. 588), lub pod własnym imieniem i nazwiskiem lub nazwą, których to produktów wytworzenie zlecił innemu przedsiębiorcy.
  • Wprowadzenie do obrotu następuje w dniu: wydania produktu z magazynu albo przekazania go osobie trzeciej  (w przypadku produktu wytworzonego na terytorium kraju); wystawienia faktury potwierdzającej przywóz produktu na terytorium kraju z terytorium innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej albo dokumentu celnego potwierdzającego przywóz produktu na terytorium kraju z terytorium państwa niebędącego państwem członkowskim Unii Europejskiej; przywozu produktu na terytorium kraju w celu wprowadzenia do obrotu. Jeżeli terminy, o których mowa powyżej, nie są zbieżne, za dzień wprowadzenia do obrotu uważa się dzień, w którym wprowadzenie do obrotu nastąpiło wcześniej.
  • Produkt jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych - produkt, który jest w całości lub części wykonany z tworzyw sztucznych i który nie został przeznaczony, zaprojektowany ani wprowadzony do obrotu, tak aby osiągnąć w ramach jego cyklu życia wielokrotne użycie przez zwrócenie go w celu powtórnego napełnienia lub ponownego użycia do tego samego celu, do którego był pierwotnie przeznaczony.
  • Użytkownik końcowy -  podmiot nabywający produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, opakowania jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych lub napoje lub żywność w opakowaniach jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych w celu ich wykorzystania na potrzeby własne, bez dalszej odsprzedaży.
  • Ewidencja produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wprowadzanych do obrotu z załącznika nr 9 do ustawy  o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej - prowadzi się, w postaci papierowej albo elektronicznej, w zależności od rodzaju tych produktów ewidencjonując odpowiednio ich masę w tonach oraz liczbę sztuk. Dodatkowo przedsiębiorca wprowadzający do obrotu produkty wymienione w pkt 1 i 4 sekcji I załącznika nr 9 (pojemniki na żywność, kubki na napoje w tym wieczka i pokrywki) prowadzi ewidencję zgodnie z formatem danych określonym w decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2022/162 z dnia 4 lutego 2022 r. ustanawiającej zasady stosowania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 w odniesieniu do obliczania, weryfikacji i zgłaszania zmniejszenia stosowania niektórych produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych i środków wprowadzanych przez państwa członkowskie w celu osiągnięcia takiego zmniejszenia (Dz. Urz. UE L 26 z 07.02.2022, str. 19). Ewidencje przechowuj przez 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, którego informacje dotyczą.
  • Przedsiębiorcy zobowiązani do uiszczania opłaty na pokrycie kosztów zagospodarowania odpadów powstałych z produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych - opłatę oblicza się jako iloczyn stawki opłaty oraz odpowiednio masy albo liczby wprowadzonych do obrotu w danym roku kalendarzowym przez danego przedsiębiorcę produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienionych w załączniku nr 9 do ustawy. W przypadku produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienionych w sekcjach II i III załącznika nr 9 do ww. ustawy za produkty jednostkowe uznaje się produkty umieszczone łącznie w opakowaniach jednostkowych, w których te produkty są oferowane użytkownikom końcowym.
  • Finansowanie publicznych kampanii edukacyjnych - dotyczy przedsiębiorców, którzy wprowadzają do obrotu produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienione w pkt 5-9 załącznika nr 10 do ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz narzędzia połowowe zawierające tworzywa sztuczne. W art. 11b ww. ustawy są opisane zasady prowadzenia publicznych kampanii edukacyjnych. Opłata na publiczne kampanie edukacyjne to iloczyn stawki oraz odpowiednio masy lub liczby sztuk wprowadzonych do obrotu produktów (w roku kalendarzowym, którego dotyczy opłata). Obowiązek prowadzenia kampanii można wykonać przeznaczając na jej przeprowadzenie ww. opłatę w terminie do dnia 1 marca roku kalendarzowego następującego po roku kalendarzowym, którego dotyczy opłata lub wpłacając ww. opłatę na odrębny rachunek bankowy właściwego urzędu marszałkowskiego, w terminie do dnia 15 marca roku za rok poprzedni.
  • Przedsiębiorca, który wprowadza do obrotu narzędzia połowowe zawierające tworzywa sztuczne ma obowiązek:
    1. finansowania kosztów selektywnego zbierania narzędzi połowowych stanowiących odpady zawierających tworzywa sztuczne, które zostały dostarczone do przedsiębiorców prowadzących portowe urządzenia do odbioru odpadów zgodnie z przepisami o portowych urządzeniach do odbioru odpadów ze statków lub do przedsiębiorców prowadzących inne równoważne systemy zbierania, oraz finansowania kosztów ich transportu i przetwarzania,
    2. osiągnięcia minimalnego rocznego poziomu zbierania do celów recyklingu narzędzi połowowych stanowiących odpady zawierających tworzywa sztuczne (za 2024 rok - w wysokości co najmniej 5% wagowo). Minimalny roczny poziom zbierania w danym roku kalendarzowym jest obliczany jako stosunek masy zebranych narzędzi połowowych stanowiących odpady zawierających tworzywa sztuczne do masy wprowadzonych do obrotu w poprzednim roku kalendarzowym narzędzi połowowych zawierających tworzywa sztuczne, a w przypadku przedsiębiorcy, który w poprzednim roku kalendarzowym nie wprowadził do obrotu narzędzi połowowych zawierających tworzywa sztuczne - do masy produktów wprowadzonych do obrotu w danym roku kalendarzowym,
    3. prowadzenia, w postaci papierowej albo elektronicznej, ewidencji zawierającej informacje o masie wprowadzonych do obrotu w danym roku kalendarzowym narzędzi połowowych zawierających tworzywa sztuczne oraz o masie zebranych w danym roku kalendarzowym narzędzi połowowych stanowiących odpady zawierających tworzywa sztuczne, zgodnie z formatem zgłaszania danych określonym w decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2021/958 z dnia 31 maja 2021 r. Masę zebranych narzędzi połowowych stanowiących odpady zawierających tworzywa sztuczne ustala się na podstawie zaświadczenia, do którego sporządzenia jest obowiązany przedsiębiorca prowadzący portowe urządzenia do odbioru odpadów lub przedsiębiorca prowadzący inne równoważne systemy zbierania. Zaświadczenie jest sporządzane na wniosek przedsiębiorcy wprowadzającego do obrotu narzędzia połowowe zawierające tworzywa sztuczne.

SPRAWĘ PROWADZI:

Departament Ochrony Środowiska
Biuro Opłat Środowiskowych
Ul. Głowackiego 17, 10-447 Olsztyn

OSOBY DO KONTAKTU:

Anna Ławrynowicz, nr tel. 89/ 512-54-56 (powiaty braniewski, elbląski i M. Elbląg, węgorzewski, nowomiejski, nidzicki, bartoszycki, iławski, działdowski)  
Monika Miracka, nr tel. 89/ 512-54-43 (powiaty M. Olsztyn, olsztyński, ostródzki)
Kornelia Siemiątkowska, nr tel. 89/ 512-54-53 (powiaty: mrągowski, ełcki, szczycieński, piski, kętrzyński, lidzbarski, gołdapski, olecki, giżycki)

KLAUZULA INFORMACYJNA

Zgodnie z obowiązkiem nałożonym art. 13 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych (RODO), poniżej przekazujemy informacje dotyczące przetwarzania Pani/Pana danych osobowych:

  1. administratorem danych osobowych jest Województwo Warmińsko-Mazurskie w zakresie zadań realizowanych przez Marszałka Województwa, z siedzibą pod adresem: 10-562 Olsztyn, ul. Emilii Plater 1. (dalej: Administrator);
  2. Administrator powołał Inspektora Ochrony Danych, z którym kontakt jest możliwy pod adresem email: iod@warmia.mazury.pl.;
  3. dane osobowe przetwarzane będą w celu wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze, do wykonywania zadań w interesie publicznym lub w ramach sprawowania władzy publicznej powierzonej administratorowi . Dane osobowe przetwarzane są na podstawie art. 6 ust.1 lit c), e) RODO;
  4. dane osobowe będą przekazywane następującym odbiorcom: Organom administracji publicznej zdefiniowanej w ustawie z 14.06.1960 r. Kodeksie postępowania administracyjnego oraz Organom ścigania;
  5. dane osobowe będą przetwarzane przez okres 10 lat (kat. B) liczony od roku następnego po roku zakończenia sprawy dotyczącej realizowanego zadania. Podstawą prawną wskazania ww. okresu przetwarzania danych osobowych jest jednolity rzeczowy wykaz akt stanowiący załącznik nr 4 do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 stycznia 2011 r. w sprawie instrukcji kancelaryjnej, jednolitych rzeczowych wykazów akt oraz instrukcji w sprawie organizacji i zakresu działania archiwów zakładowych oraz ustawa z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach;
  6. w każdym czasie przysługuje Pani/Panu prawo dostępu do swoich danych osobowych, jak również prawo żądania ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania;
  7. jeżeli uważa Pani/Pan, że przetwarzanie danych osobowych narusza przepisy o ochronie danych osobowych, ma Pani/Pan prawo wnieść skargę do organu nadzorczego, tj. Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych;
  8. podanie danych osobowych jest wymogiem ustawowym określonym w art. 73 ustawy z 14.12.2012 r. o odpadach.

PODSTAWA PRAWNA:

  1. Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej (t.j. Dz. U. z 2024 poz. 433),
  2. Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2023 poz. 1587 ze zm.),
  3. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2023 poz. 2383 ze zm.),
  4. Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2024 poz. 572)
  5. Rozporządzenie wykonawcze Komisji Europejskiej (UE) 2020/2151 z dnia 17 grudnia 2020 r. ustanawiające zasady dotyczące zharmonizowanych specyfikacji w odniesieniu do oznakowania produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienionych w części D załącznika do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko (Dz. Urz. UE L 428 z 17.12.2020, str. 57 oraz sprostowanie L 77 z 5.03.2021, str. 40).

LINKI

BAZA BDO https://rejestr-bdo.mos.gov.pl/

DYREKTYWA SUP https://eur-lex.europa.eu/legalcontent/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32019L0904

 

Załączniki

Wersja nieobowiązująca

Strona może zawierać nieaktualną treść i załączniki. Możesz pozostać na tej stronie lub przejść na wersję z obowiązującą zawartością.