Województwo warmińsko-mazurskie leży w północno-wschodniej części Polski. Składa się z historycznych krain Warmii, Mazur i Powiśla. Z uwagi na swoje walory przyrodnicze uważane jest za jeden z najpiękniejszych regionów Polski.
Województwo warmińsko-mazurskie jest czwartym co do wielkości regionem Polski o powierzchni ponad 24 tys. km kwadratowych.
Podział administracyjny: 116 gmin, 19 powiatów. Stolica regionu: Olsztyn (ponad 170 tys. mieszkańców), inne miasta: Elbląg (130 tys. mieszkańców), Ełk (60 tys.). 29,9 % powierzchni województwa zajmują lasy, 6% wody, 46,3 % użytki rolne.

Ludność

Województwo warmińsko-mazurskie zamieszkuje ponad 1,4 miliona osób.
Najwięcej mieszka w powiecie olsztyńskim (112.440 osób), ostródzkim (105.604) i iławskim (89.908). Najmniej w powiecie węgorzewskim (23.738 osób), gołdapskim (27.062) i nidzickim (33.971).
Gęstość zaludnienia jest najniższa w Polsce – 59 osób na km kwadratowy (Polska – 122). Najbardziej zróżnicowany etnicznie region Polski, liczne mniejszości narodowe: Ukraińcy (ok. 80.000 osób), Niemcy (20.000), Romowie, Białorusini i in.
Społeczeństwo województwa jest stosunkowo młode: 23,2 % mieszkańców w wieku przedprodukcyjnym, 63,5% w wieku produkcyjnym, 13,3% w wieku poprodukcyjnym. Województwo charakteryzuje się jednym z najwyższych w kraju wskaźnikiem przyrostu naturalnego: 1,6 (Polska: – 0,2).

Gospodarka

W województwie warmińsko-mazurskim zarejestrowano w systemie REGON 108 910 podmiotów gospodarczych. Wśród nich dominuje sektor prywatny – 94%. Produkcja sprzedana przemysłu w regionie miała wartość 15,8 mld zł, co daje 11 miejsce wśród 16 województw. Udział sektora prywatnego w produkcji sprzedanej przemysłu to 86%. Wśród ogólnej liczby podmiotów gospodarczych 76,3% zakładów prowadzą osoby fizyczne, 0,7% spółdzielnie, 10,9% spółki prawa handlowego. Zaledwie 0,056% ogółu przedsiębiorstw to przedsiębiorstwa państwowe.

Przemysł

Województwo warmińsko-mazurskie, jako jedno z najmniej zanieczyszczonych regionów kraju, objęte jest programem Zielonych Płuc Polski. Główne działy gospodarki to produkcja zdrowej żywności, przemysł drzewny, proekologiczna gospodarka leśna, ekoturystyka, produkcja opon, maszyn i urządzeń – gdzie stosuje się czyste technologie przemysłowe i korzysta z odnawialnych źródeł energii.
Dominuje produkcja artykułów spożywczych i napojów (ok. 32,2% produkcji sprzedanej w przemyśle), produkcja mebli (ok. 14,3%), produkcja maszyn i aparatury elektrycznej (ok. 4,3%), produkcja odzieży i wyrobów futrzarskich (ok. 1,6%). 42,5 % produkcji krajowej wyrobów gumowych pochodzi z Olsztyna, gdzie zlokalizowana jest fabryka opon.
Produkt krajowy brutto na jednego mieszkańca województwa warmińsko-mazurskiego wynoszący 16 504 zł jest niższy niż średnio w Polsce (21 366 zł) i kształtował się na koniec 2002 roku na poziomie 77% średniej dla Polski.

Surowce naturalne

Kopaliny budowlane – kruszywo naturalne, piaski kwarcowe do produkcji cegły wapienno-piaskowej i betonów komórkowych, surowce ilaste do produkcji ceramiki budowlanej i kruszywa lekkiego. Kopaliny znajdujące zastosowanie w rolnictwie – kreda jeziorna i torf. Kopaliny przydatne w lecznictwie – borowina (okolice Górowa Iławeckiego, Barcian i Gołdapii).

Rolnictwo

Użytki rolne stanowią 46,3% powierzchni województwa (w tym grunty orne 33,4%, łąki 7,5%, pastwiska 7,5%, sady 0,1%). Lasy zajmują 29,9% powierzchni.
Warunki przyrodnicze (krótki okres wegetacji, konfiguracja terenu i zróżnicowanie gleb) stawiają przed rolnictwem województwa wymóg wysokiego poziomu uzbrojenia technicznego i powodują, że jednostkowe koszty produkcji rolniczej są wyższe, dochodowość natomiast mniejsza niż w innych regionach kraju.
Prawie wszystkie gospodarstwa rolne są we władaniu prywatnym. Obszar przeciętnego gospodarstwa indywidualnego jest dośc duży i wynosi 14 ha. Odsetek gospodarstwa o powierzchni ponad 20 ha (14,5%) zdecydowanie przewyższa średnią krajową.
Wody w województwie zajmują 6,0% powierzchni, co stanowi 18,2% ogólnej powierzchni wód w kraju. Gospodarka rybacka odgrywa w województwie dużą rolę i rozwija się w trzech kierunkach: gospodarki jeziorowej, gospodarki stawowej i rzecznej. Rybactwo morskie prowadzone jest na wodach Zalewu Wiślanego.
Rolnictwo w regionie produkuje i przetwarza na skalę rynkową głównie zboża (79,4% powierzchni zasiewów) i ziemniaki (3,8%). Hoduje się głównie drób, trzodę chlewną, bydło, konie i w niewielkim procencie owce.

Kierunki rozwoju

Przyjęta przez Sejmik Województwa Warminsko-Mazurskiego strategia rozwoju społeczno-gospodarczego zakłada, że zasobność regionu będzie zależała od postępu w trzech podstawowych dziedzinach gospodarczych: rolnictwie, gospodarce turystycznej i przemyśle o technologiach przyjaznych środowisku. Rozwojowi tych dziedzin służą liczne fundusze Unii Europejskiej wykorzystywane przez województwo. Tylko w ramach funduszy strukturalnych na Warmię i Mazury trafi w najbliższych latach 182 miliony euro.

Turystyka

Warmia i Mazury to region o wybitnych walorach turystycznych i rekreacyjnych. Nazywany jest krainą tysiąca jezior, choć jest ich ponad dwukrotnie więcej. Największe jeziora to Śniadrwy (113,8 km2) i Mamry (104,4 km2). Najgłębsze to Wukśniki (68m), Babięta Wielkie (65m), Piłakno (56,6m) i Ełckie (55,8m). Część tych jezior, spięta kanałami i rzekami, tworzy wielokilometrowe szlaki wodne. Najbardziej znany to Kanał Elbląski z systemem pochylni umożliwiających podróż statkiem po... lądzie.
Bogactwem województwa są lasy i puszcze zajmujące prawie 30% jego powierzchni z licznymi parkami krajobrazowymi i rezerwatami przyrody.
Piękno naturalnego krajobrazu dopełniają dzieła rąk ludzkich: świetnie zachowane zamki gotyckie, kościoły i pałace. Z listy 100 niezwykłych zabytków Polski, jaką przygotował dziennik „Rzeczpospolita”, 16 znajduje się na Warmii i Mazurach. Atrakcje turystyczne sprawiają, że region odwiedza rocznie średnio 5 milionów turystów, a co piąty turysta przybywa z zagranicy. Do ich dyspozycji jest ponad 34 tys. miejsc noclegowych.
Rzesze turystów przyciągają Pola Grunwaldzkie, na których w 1410 r. sprzymierzone wojska polsko- litewskie rozbiły potęgę krzyżacką. W kolejne rocznice tego wydarzenia odbywają się tu pokazy przybliżające ducha tamtych lat i rycerską kulturę. Dużym zainteresowaniem cieszą się ruiny dawnej kwatery Hitlera w Gierłoży k. Kętrzyna, a także Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku.

Infrastruktura

Sieć dróg województwa zapewnia dobrą komunikację wewnętrzną. Szczególne znaczenie mają drogi krajowe nr 7 relacji Gdańsk - Olsztynek - Nidzica - Warszawa, nr 16 relacji Iława - Olsztyn - Augustów oraz nr 51 relacji Olsztynek - Olsztyn - Bezledy. Wskaźnik dróg publicznych o twardej nawierzchni na 100 km kwadratowych wynosi w województwie 53,5 (Polska - 80).”
Sieć linii kolejowych zapewnia dobre połączenia między największymi miastami regionu i obwodem kaliningradzkim. Wskaźnik gęstości linii kolejowych w województwie wynosi 5,5 na 100 km kwadratowych (Polska - 6,7).
W Szymanach koło Szczytna funkcjonuje międzynarodowy Port Lotniczy „Mazury”, obsługujący głównie mały ruch lotniczy i przewozy czarterowe.
Jedyny w województwie port morski znajduje się w Elblągu nad Zalewem Wiślanym. W 1997 roku przeładowano w nim 641 tys. tom towarów i obsłużono ponad 16 tys. pasażerów. Port elbląski posiada 2,5 km nabrzeży. Na jego terenie znajdują się elewatory zbożowe, bocznice kolejowe, stocznie remontowe, liczne bazy żeglarskie.
Województwo warmińsko- mazurskie sąsiaduje z obwodem kaliningradzkim Federacji Rosyjskiej. Ten ponad 200 km odcinek polsko-rosyjskiej granicy jest zewnętrzną granicą Unii Europejskiej. Znajduje się na niej sześć przejść granicznych kolejowych i drogowych. Projektowana jest budowa trzech kolejnych.
Infrastruktura telekomunikacyjna zapewnia dobrą łączność regionu ze światem. Na 1.000 mieszkańców przypada 301,2 linii telefonicznych (Polska – 321), łącz cyfrowych ISDN funkcjonuje prawie 50 tys., placówek pocztowych 389.
Wiosna i jesienią organizowane są w Olsztynie liczne imprezy targowe. Największe i najchętniej odwiedzane targi odbywają się w centrum miasta w hali „URANIA”. Organizatorzy targów oferuje wystawcom powierzchnie wystawowe wewnątrz i na zewnątrz hali oraz w pawilonach wystawowych. Wystawcy to producenci i dystrybutorzy technologii i materiałów budowlanych, wyposażenia mieszkań i biur, techniki sanitarnej i grzewczej, producenci rolni, artykułów dla rolnictwa i in.

Inwestycje zagraniczne

Kapitał zagraniczny w województwie to tylko ok. 0,8% kapitału zagranicznego w Polsce. Ok. 43% tego kapitału jest ulokowana w spółkach. Istnieją 4.524 spółki handlowe, w tym 779 spółek z udziałem kapitału zagranicznego.
Według danych Państwowej Agencji Inwestycji Zagranicznych w połowie 2002 r. z 920 zagranicznych inwestorów sklasyfikowanych na tzw. liście PAIZ (obejmujących inwestorów, z których każdy zainwestował w Polsce co najmniej 1 mln USD) 52 przypadało na Warmię i Mazury. Warmińsko-Mazurskie znajdowało się zatem na 14 miejscu na liście województw według liczby „dużych” projektów inwestycyjnych.
Wśród największych zagranicznych inwestorów na Warmii i Mazurach wymienić należy: Michelin (Francja, produkcja opon w Olsztynie), Safilin (Francja, przetwórstwo lnu w Miłakowie i Szczytnie), Philips Lighting (Holandia, przemysł elektromaszynowy w Kętrzynie), Heineken (Holandia, browar w Elblągu), Schieder (Niemcy, meblarstwo), Ikea, (Szwecja, zakłady meblarskie w Lubawie), Alstom Power (producent turbin w Elblągu), Smithfield Food (USA, udziałowiec w Zakładach Mięsnych w Ełku, Morlinach i Ekodrobie w Iławie).

Rynek pracy

Zgodnie z prognozami demograficznymi GUS w okresie do 2010 roku należy spodziewać się w województwie warmińsko-mazurskim dość znacznych przyrostów liczby ludności w wieku produkcyjnym. Prognozowany przyrost ludności w wieku produkcyjnym stworzy dodatkową presję na regionalny rynek pracy, co oznacza konieczność utworzenia nowych miejsc pracy.
W województwie warmińsko-mazurskim pracuje prawie 435 tys. osób. Struktury pracujących w województwie warmińsko-mazurskim i w Polsce niewiele się różnią między sobą. Udział pracujących w rolnictwie i przemyśle w województwie jest porównywalny do udziału w Polsce. Większy jest natomiast udział zatrudnionych w usługach.
Od kilku lat województwo warmińsko-mazurskie charakteryzuje się najwyższym w kraju natężeniem bezrobocia. Wskaźnik stopy bezrobocia, mierzony stosunkiem liczby bezrobotnych do czynnych zawodowo mieszkańców regionu, na koniec sierpnia 2006 roku wynosił 24,4%.

Nauka

Olsztyn, stolica regionu, jest liczącym się w Europie ośrodkiem rozwoju przemysłu mleczarskiego. Znajdują się tu uniwersytecki Instytuty Rozwoju Mleczarstwa, Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN – Oddział Nauki o Żywności, Centrala Polskiego Komitetu Międzynarodowej Federacji Mleczarskiej FIL/IDF. Uniwersytecki Wydział Ochrony Środowiska i Rybactwa, stacja badawcza PAN i ośrodki zarybieniowe to również liczący się potencjał badawczy rybactwa śródlądowego.
W regionie funkcjonuje 9 szkół wyższych, na których w roku akademickim 2004/2005 studiowało (łącznie z cudzoziemcami) 61 353 studentów. Największą uczelnią regionu jest Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, który kształci ponad 30 tys. studentów. Pracuje tu około 1720 nauczycieli akademickich, z których 213 posiada tytuł naukowy profesora, a kolejnych 215 stopień naukowy doktora habilitowanego. Z 14 wydziałów uczelni 7 ma pełne prawa akademickie, czyli uprawnienia do nadawania stopni naukowych doktora habilitowanego – w 16 dyscyplinach naukowych. W skali kraju UWM ma największe po Politechnice Warszawskiej osiągnięcia we wdrażaniu wynalazków i osiągnięć prac badawczo-rozwojowych. Ponad 8% mieszkańców województwa legitymuje się wyższym wykształceniem.

Kultura

Wśród cyklicznych imprez kulturalnych odbywających się na terenie województwa na szczególną uwagę zasługują: Międzynarodowy „Piknik Country” w Mrągowie, Międzynarodowy Festiwal Jazzu Tradycyjnego „Złota Tarka” w Iławie, Międzynarodowy Festiwal Piosenki Żeglarskiej i Morskiej „Szanty w Giżycku”, Międzynarodowe Spotkania Rodzin Muzykujących w Dobrym Mieście oraz Ogólnopolskie Spotkania Zamkowe „Śpiewajmy poezję”. Znaczenie ponadregionalne posiadają też odbywające się w najpiękniejszych katedrach i kościołach regionu (m.in. we Fromborku, Giżycku, Morągu, Olsztynie, Św. Lipce) imprezy pod wspólnym hasłem „Niedzielne Koncerty Organowe”. Polska młodzież dorocznie w lipcu bawi się na Festiwalu Muzyki Rockowej w Węgorzewie oraz podczas „Przystanku Olecko”, na który składają się spektakle teatralne, happeningi oraz koncerty piosenki poetyckiej. W ostatnich latach coraz większą popularność zdobywa także mrągowski Festiwal Kultury Kresowej. W województwie funkcjonują dwa teatry: im. Stefana Jaracza w Olsztynie i Teatr Dramatyczny w Elblągu. Filharmonia w Olsztynie nosi miano znanego, urodzonego na Warmii kompozytora Feliksa Nowowiejskiego.